Khoản 7, Điều 45, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật giáo dục đại học (Luật số 34/2018/QH14) quy định: “Cơ sở giáo dục đại học phải... thực hiện kiểm định chương trình liên kết thực hiện tại Việt Nam ngay sau khi có sinh viên tốt nghiệp và kiểm định theo chu kỳ quy định”.

Như vậy, đối với trường hợp các chương trình liên kết cấp 2 bằng thì phía cơ sở giáo dục cần thực hiện kiểm định chương trình theo quy định của Việt Nam và yêu cầu phía đối tác thực hiện theo quy định của nước sở tại.

“Quan điểm của tôi là mục tiêu của kiểm định chất lượng là để đảm bảo chất lượng. Các trường cần quan tâm thiết lập, hoàn thiện hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong, thực hiện tự đánh giá chương trình và kiểm định theo quy định của pháp luật.

Việc thực hiện kiểm định chương trình đào tạo hiện nay có nhiều thuận lợi vì có 7 tổ chức kiểm định trong nước và 8 tổ chức kiểm định nước ngoài đang được phép hoạt động tại Việt Nam. Các cơ sở giáo dục có thể tìm hiểu và chọn lựa tổ chức kiểm định phù hợp với tính chất và bối cảnh của chương trình đào tạo của mình", thầy Chính bày tỏ.

Theo Tiến sĩ Lê Đông Phương, các trường đại học đang từng bước quốc tế hóa chương trình đào tạo bằng cách nhập khẩu chương trình, liên kết đào tạo với các trường đại học uy tín trên thế giới. Tuy nhiên, việc quản lý và đảm bảo, kiểm định chất lượng của các chương trình liên kết vẫn còn chưa được chú trọng thực hiện.

Trường hợp tại Học viện Tài chính, đối với chương trình liên kết với Đại học Toulon, sinh viên tốt nghiệp sẽ nhận bằng đại học do Bộ Giáo dục Cộng hòa Pháp cấp. Còn chương trình liên kết với Đại học Greenwich sinh viên khi tốt nghiệp có đồng thời 2 bằng chính quy (do Học viện Tài chính và Đại học Greenwich cấp bằng).

Khoản 2, Điều 20, Nghị định 86/2018/NĐ-CP đã nêu rõ:

“Văn bằng, chứng chỉ của người học theo liên kết đào tạo hoặc tại cơ sở giáo dục có vốn đầu tư nước ngoài được quy định như sau:

a) Văn bằng do cơ sở giáo dục Việt Nam cấp phải tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam;

b) Văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp phải tuân thủ quy định của pháp luật nước sở tại và được cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam công nhận;

Trường hợp đồng thời cấp văn bằng của cơ sở giáo dục đại học Việt Nam và văn bằng của cơ sở giáo dục đại học nước ngoài thì thực hiện theo quy định tại điểm a và điểm b khoản này”.

Đặc biệt, Luật số 34/2018/QH14 cũng có quy định rất rõ.

Trước băn khoăn của phóng viên “Vì sao trường chưa tiến hành kiểm định chương trình liên kết thực hiện tại Việt Nam mà vẫn tiếp tục tuyển sinh, đào tạo”, Tiến sĩ Lê Đông Phương cho rằng, đây là điều khó khăn vì tổng số chương trình đào tạo lên đến hàng trăm chương trình, hệ thống có thể gặp quá tải, chưa thể thực hiện hoạt động kiểm định chương trình được ngay. Tuy nhiên, các trường cần chủ động, lên kế hoạch kiểm định để thực hiện đúng quy định của Luật 34. Việc kiểm định các chương trình sử dụng ngoại ngữ để giảng dạy thì lại cần có các chuyên gia chuyên môn thành thạo ngoại ngữ..

Đối với các chương trình do bên nước ngoài cấp bằng, nhất là đối với các quốc gia và vùng lãnh thổ đã có thỏa thuận công nhận tương đương văn bằng với Việt Nam thì sinh viên cũng có thể yên tâm khi bằng đó đã được các cơ quan quản lý của nước sở tại công nhận và chứng thực.

Chuyên gia giáo dục đại học cho rằng, để nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng giáo dục đại học, đặc biệt là các chương trình liên kết đào tạo quốc tế, trước hết cần thay đổi tư duy về kiểm định. Theo đó, cần có sự chủ động tiến hành kiểm định chương trình từ phía các cơ sở giáo dục đại học. Ngoài ra, hệ thống quản lý và hệ thống thanh tra cũng cần sát sao hơn trong công tác này.

Thêm vào đó, về bản chất, ngay cả kiểm định chương trình hiện nay cũng chưa chính xác, vì đoàn đánh giá ngoài chưa có đủ các chuyên gia cần thiết thuộc về các ngành/lĩnh vực chuyên môn kiểm định. Do đó, cần thiết phải thành lập một số tổ chức kiểm định chuyên môn.